Zmiany w kwocie wolnej od podatku

Niedawno pisaliśmy na blogu o zmianach w podatkach, które wejdą w życie w 2017 r. Jedną z takich zmian jest nowelizacja przepisów dotyczących kwoty wolnej w podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli wysokości dochodów, przy uzyskaniu których podatnicy nie płacą PIT. Zmiana ta wynika z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 28 października 2015 r. (sygn. akt K 21/14).

W konsekwencji, od 1 stycznia 2017 r. obowiązywać będzie skomplikowany system obliczania kwoty zmniejszającej podatek. Upraszczając, będzie się on cechować degresywnością, czyli kwota wolna będzie maleć wraz ze wzrostem dochodów podatnika. Przykładowo, osoby zarabiające do 550 zł miesięcznie będą cieszyć się kwotą wolną na poziomie 6600 zł rocznie. Z kolei dla osób, których podstawa opodatkowania będzie wyższa od 11 000 zł, lecz nie będzie przekraczać 85 528 zł, kwota wolna od podatku się nie zmieni i wyniesie tak jak dotychczas 3 091 zł.

Zmiana kwoty wolnej, jak widać, będzie korzystna dla niektórych podatników. A na co powinni przygotować się płatnicy?

Ograniczenia w potrącaniu kwoty zmniejszającej podatek z mocy prawa…

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, jeżeli przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym pracownik złoży zakładowi pracy oświadczenie (PIT-2), wówczas ten zakład pracy (płatnik) powinien zmniejszać zaliczki o kwotę wynoszącą 46,33 zł. Obowiązek ten jest niezależny od poziomu dochodów osiąganych przez podatnika.

Z kolei od 1 stycznia 2017 r. płatnik nie powinien pomniejszać potrącanych zaliczek za miesiące następujące po miesiącu, w którym dochód uzyskany od początku roku przekroczy kwotę 85 528 zł. W konsekwencji, w odniesieniu do tych zaliczek zakład pracy (płatnik) nie będzie uprawniony do ich obniżania o kwotę zmniejszającą wynoszącą 46,33 zł.

Nie ulegną jednak zmianie zasady potrącenia zaliczek w przypadku podatników rozliczających się z małżonkiem lub jako samotny rodzic. Podatnik może złożyć płatnikowi oświadczenie, że za dany rok zamierza opodatkować dochody we wskazany sposób, w którym to oświadczeniu określa się wysokość przewidywanych dochodów tego podatnika. Jeżeli dochody te:

• nie przekroczą górnej granicy pierwszego przedziału skali, a odpowiednio małżonek lub dziecko nie uzyskują żadnych dochodów z wyjątkiem renty rodzinnej – zaliczki za wszystkie miesiące roku podatkowego wynoszą 18% dochodu uzyskanego w danym miesiącu i są pomniejszane za każdy miesiąc o 46,33 zł;
• przekroczą one górną granicę pierwszego przedziału skali, a odpowiednio małżonek lub dziecko nie uzyskują żadnych dochodów z wyjątkiem renty rodzinnej lub dochody małżonka mieszczą się w niższym przedziale skali – zaliczki za wszystkie miesiące roku podatkowego wynoszą 18% dochodu uzyskanego w danym miesiącu – bez pomniejszania o kwotę 46,33 zł.

 … a także na podstawie oświadczenia

Nowością wprowadzoną od 1.1.2017 jest to, że podatnik będzie mógł złożyć płatnikowi oświadczenie, iż za dany rok jego przewidywane dochody przekroczą kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali. W rezultacie, począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostało złożone to oświadczenie, płatnik będzie pobierał zaliczki bez pomniejszania ich o 46,33 zł.

Potrącanie zaliczek o kwotę zmniejszającą podatek z tytułów innych niż stosunek pracy

Opisane powyżej nowe zasady obliczania zaliczek na podatek będą także stosowane m.in. przez następujące podmioty:

• osoby prawne i ich jednostki organizacyjne, które dokonują wypłaty emerytur i rent z zagranicy;
• jednostki organizacyjne uczelni, placówki naukowe, zakłady pracy oraz inne jednostki organizacyjne – od wypłacanych przez nie stypendiów.

Także podatnicy otrzymujący ww. świadczenia będą mogli złożyć opisane wcześniej oświadczenia.

Jeżeli zaś chodzi o zaliczki na podatek dochodowy od dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, to będą one wyliczane na dotychczasowych zasadach. Oznacza to, że obowiązek wpłacania zaliczek przez przedsiębiorców (opodatkowanych według skali podatkowej) nadal powstawać będzie poczynając od miesiąca (kwartału), w którym ich dochody przekroczyły kwotę 3091 zł.