Zgodnie z art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1800 ze zm.) – dalej „CIT”, opodatkowaniu ryczałtem (tzw. estońskim CIT) podlega dochód odpowiadający m.in. wysokości wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą (dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą). Podstawę opodatkowania ryczałtem stanowi m.in. suma dochodu z tytułu ukrytych zysków i dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą ustalona w miesiącu, w którym wykonano świadczenie lub dokonano wypłaty lub wydatku (stosownie natomiast do art. 28n ust. 1 pkt 2 CIT).
Od razu nasuwa się pytanie – co wspólnego mają „wydatki niezwiązane z działalnością” z wydatkami „niestanowiącymi kosztów uzyskania przychodu” (czyli tzw. „NKUPami”). No i czy to są pojęcia tożsame?
W wydanym przez Ministra Finansów Przewodniku do ryczałtu od dochodów spółek, czytamy m.in., że
„Pojęcie „wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą” nie jest tożsame z pojęciem „wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów„. Zasady kwalifikacji wydatków mogą być różne. Jednak należy również zwrócić uwagę na podobieństwo, jakie może je cechować. Podobieństwa pomiędzy wydatkami niezwiązanymi z działalnością gospodarczą a wydatkami niestanowiącymi kosztów uzyskania przychodu, należy upatrywać przede wszystkim w celu ich poniesienia. Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Te same cele powinny realizować wydatki związane z działalnością gospodarczą”.
Istotny moim zdaniem zdaje się zatem cel poniesienia wydatku, a nie fakt, że na gruncie zasad ogólnych, dany wydatek był z kosztów uzyskania przychodów wyłączony.
Jeżeli zatem będziemy potrafili wykazać związek pomiędzy ponoszonym wydatkiem a przychodem w Spółce, wówczas taki wydatek nie powinien być kwalifikowany jako „wydatek niezwiązany z działalnością gospodarczą”.
W tym miejscu warto przywołać jedną z najnowszych interpretacji w kontekście wpłat na PFRON, a mowa o interpretacji z dnia 16.11.2022 r., znak sprawy: 0111-KDIB1-3.4010.599.2022.1.JKU.
Trzeba w tym miejscu zaznaczyć, iż wpłaty na PFRON zostały przez ustawodawcę wyłączone z kosztów uzyskania przychodów, na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 36 ustawy o CIT, a więc jest to „klasyczny NKUP”. Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy w świetle tego, że na gruncie zasad ogólnych wydatki na wpłaty na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, stanowią NKUP, Wnioskodawca winien kwalifikować ponoszone na ten fundusz wydatki jako wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą (Wnioskodawca złożył zawiadomienie o wyborze opodatkowania ryczałtem, tj. eCIT).
DKIS potwierdził w niej, że wpłaty na PFRON nie powodują powstania – po stronie podatnika dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością, wskazując, że
„zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 36 ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wpłat, o których mowa w art. 21 ust. 1 i w art. 23 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 573), niemniej jednak wydatek ten spełnia definicję kosztu uzyskania przychodów, o którym mowa z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT”.
Powyższa interpretacja wprost potwierdza, że nawet jeżeli wydatek, został przewidziany w katalogu wyłączeń z kosztów podatkowych (tj. w art. 16 CIT), to nie jest to okoliczność przesądzająca o kwalifikacji tego wydatku jako „wydatku niezwiązanego z działalnością”. Istotne dla tej klasyfikacji będzie to, czy wydatek ten spełnia ogólną definicję kosztu uzyskania przychodu (definicję z art. 15 ust. 1 CIT), w szczególności czy zachodzi związek pomiędzy wydatkiem a przychodem (czy wydatek został poniesiony w celu uzyskania przychodu albo zachowania/zabezpieczenia jego źródła.
