Podatkowe rozwiązania Polskiego Ładu największe emocje budzą na płaszczyźnie nowych obciążeń i rażących błędów legislacyjnych. Trzeba jednak pamiętać, że w ramach pakietu zmian przewidziano także pewne uproszczenia i regulacje zasługujące – generalnie – na pochwałę. Dziś pochylimy się nad niektórymi zmianami dotyczącymi cen transferowych, w szczególności na gruncie uproszczeń w zakresie obowiązku dokumentacyjnego.
Uproszczenia dla mikro i małych przedsiębiorców
Jednym z haseł nowych przepisów o cenach transferowych wprowadzonych od 2019 r. było zmniejszenie obciążeń administracyjnych w tym względzie dla niewielkich firm. I rzeczywiście, wprowadzenie limitów 2/10 mln zł oraz zwolnień z obowiązku dokumentacyjnego polepszyło sytuację wielu podatników. Regulacja obowiązku transakcyjnego limitami ma jednak to do siebie, że premiuje „wysokomarżowe” biznesy; firmy o niskiej marżowości i wysokich przychodach dość łatwo mogą przekroczyć wspomniane limity. Przy tym od 2019 r. objęcie obowiązkiem dokumentacyjnym oznacza, co do zasady, nie tylko obowiązek sporządzenia dokumentacji w części „opisowej”, ale także przygotowanie benchmarku, co często jest najbardziej wymagającym, czasochłonnym i najdroższym elementem.
Pakiet zmian Polskiego Ładu zawiera znaczące uproszczenie – wyłącza konieczność sporządzenia benchmarku jeśli transakcję realizuje podmiot o statusie mikro lub małego przedsiębiorcy. Wprowadza więc kryteria inne niż tylko sama wartość transakcji – limit zatrudnienia i limit rocznego obrotu netto ze sprzedaży / sumy aktywów bilansu (odpowiednie 50 pracowników, 10 MLN EUR – dla małego przedsiębiorcy).
Nie obeszło się bez wątpliwości – przepis nie wskazuje wyraźnie, czy wystarczy że sam podmiot ma taki status, czy ma mieć go też druga strona transakcji, choć wydaje się, że gdyby obydwie strony miały go spełnić, to taki wymóg wprost zawarto by w przepisie (jak np. w przypadku zwolnienia z obowiązku dokumentacyjnego ze względu na nie poniesienie straty podatkowej).
To uproszczenie, wyjątkowo, będzie mogło znaleźć zastosowanie już do dokumentacji sporządzanych za 2021 r.
Uproszczenia dla refakturowania
Transakcje stanowiące refakturowanie nigdy nie były wyłączone z obowiązku dokumentacyjnego. Na gruncie przepisów obowiązujących do końca 2016 r. było to zresztą przedmiotem co najmniej kilku orzeczeń sądowych, w tym na poziomie NSA. Przepisy obowiązujące od 2019 r. w zasadzie nie przyniosły żadnych istotnych zmian w tym względzie.
Wprowadzona w ramach Polskiego Ładu zmiana jest daleko idąca – oznacza zwolnienie refakturowania z obowiązku dokumentacyjnego (w zakresie dokumentacji local-file oraz benchmarku), choć nadal transakcję trzeba będzie wykazać w informacji TPR. Przy tym korzyść ta dotyczy tylko tzw. czystego refakturowania, tj. przeniesienia kosztów bez doliczania marży lub narzutu.
Zwolnienie obwarowane jest kilkoma dalszymi warunkami, z których co najmniej dwa mogą budzić wątpliwości interpretacyjne. Po pierwsze, transakcja nie prowadzi do powstania wartości dodanej (w ujęciu ekonomicznym – pojęcie już znane na gruncie m.in. usług o niskiej wartości dodanej). Chodzi tu raczej o wartość dodaną po stronie podmiotu „refakturującego”, a nie o wpływ na dalszą działalność podmiotu będącego odbiorcą. Po drugie, refakturowanie nie jest związane bezpośrednio z inną transakcją kontrolowaną. Jako przykład ustawodawca wskazuje refakturowanie kosztów mediów przy transakcji najmu. To przykład oczywisty – co jednak, jeśli odbiorca refaktury wykorzystuje jej przedmiot przy wykonaniu własnej transakcji kontrolowanej?
Wprowadzenie tego uproszczenia to także realizacja postulatu Forum Cen Transferowych – choć wydaje się, że konkretne propozycje legislacyjne FCT, przy zachowaniu tych samych celów, były jednak bardziej klarowne niż wprowadzone ostatecznie przepisy.
To uproszczenie będzie mieć zastosowanie do transakcji realizowanych (lub kontynuowanych) od 2022 r.
Dalsze uproszczenia dla transakcji safe-harbour
Ostatnie z opisanych uproszczeń (choć nie ostatnie z pakietu Polskiego Ładu) dotyczy zwolnienia z obowiązku dokumentacyjnego transakcji korzystających z rozwiązań safe-harbour. Chodzi tu oczywiście o usługi o niskiej wartości dodanej oraz transakcje finansowe. Podobnie jak w poprzednio opisywanym przypadku, zwolnienie nie dotyczy wykazania transakcji w informacji TPR.
W przypadku usług o niskiej wartości dodanej dodano równolegle warunek posiadania – w kalkulacji dot. kosztów i kluczy alokacji – także opisu transakcji (w tym analizy funkcji, ryzyk i aktywów).
Podobnie jak wyżej, to uproszczenie będzie mieć zastosowanie do transakcji realizowanych (lub kontynuowanych) od 2022 r.
