Siła Estońskiego CIT

Istotą tzw. Estońskiego CIT jest – co do zasady – łączne i jednoczesne opodatkowanie dochodów  (zysków)  spółki oraz ich dystrybucji (na poziomie udziałowców). Następuje to oczywiście z zastosowaniem podstawowej  korzyści estońskiego  CIT  –  odliczenia części CIT spółki od podatku dochodowego  (PIT)  udziałowców.

Dla wielu istotną kwestią jest możliwość bieżącego  wypłacania części zysku  w  ciągu  roku.  Podstawowe pytanie brzmi: czy wypłacając  zaliczkę na poczet zysku  można skorzystać  z mechanizmu  odliczenia?

Estoński CIT nie wyłącza możliwości wynikających z KSH, czy też z umowy spółki

Zgodnie z art. 194 k.s.h. umowa spółki może upoważniać zarząd do wypłaty wspólnikom zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy za rok obrotowy, jeżeli spółka posiada środki wystarczające na wypłatę. W myśl art. 195 k.s.h. spółka może wypłacić zaliczkę na poczet przewidywanej dywidendy, jeżeli jej zatwierdzone sprawozdanie finansowe za poprzedni rok obrotowy wykazuje zysk.

Jeśli zatem w umowie spółki są stosowne postanowienia w tym względzie, to spółka może wypłacać udziałowcowi zaliczki na poczet dywidend. Estoński CIT  niczego  w  tej  kwestii nie zmienia.

Ta zaliczka w momencie jej wypłaty podlega estońskiemu CIT. Artykuł 28m ust. 2 ustawy o CIT zrównuje bowiem zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy (podzielonego zysku) z dochodem z podzielonego  zysku (jako kategorią opodatkowania).

Wiele wątpliwości natomiast jest związanych z opodatkowaniem tej zaliczki po stronie udziałowców

Niewątpliwie zaliczka na poczet dywidendy jest dla udziałowca przychodem. Podlega on opodatkowaniu jako przychód z udziału w zyskach osób prawnych. Czy jednak zastosowanie ma wówczas mechanizm pomniejszenia PIT od zaliczki na poczet dywidendy?

Sporo zamieszania wywołała tu interpretacja Dyrektora Krajowej  Informacji Skarbowej z dnia 21 stycznia 2022 r., 0112-KDIL2-1.4011.981.2021.4.DJ. Podobny pogląd wyrażono w interpretacji z 5 maja 2022 r., 0113-KDIPT2-3.4011.121.2022.3.IR.

W interpretacji uznano, że nie ma możliwości zastosowania mechanizmu  odliczenia od PIT obciążającego udziałowca od wypłacanej mu zaliczki na poczet dywidendy odpowiedniej części CIT  estońskiego  obciążającego  spółkę. Dyrektor KIS motywował to w ten sposób, że „odliczenie stosowane jest wyłącznie do dywidendy wypłaconej z zysków opodatkowanych ryczałtem, co oznacza że nie ma zastosowania do zaliczkowej wypłaty dywidendy”.

W ogóle nie powinno mieć to znaczenia.

Przecież w momencie wypłaty zaliczki na poczet dywidendy następuje opodatkowanie równowartości zaliczki estońskim CIT. Zaliczki na poczet dywidendy są traktowane pod tym względem na równi z podzielonym zyskiem (art. 28m ust. 2 ustawy o CIT). W związku z tym można uważać, że zaliczki na poczet dywidendy pochodzą z zysków  opodatkowanych  estońskim  CIT. Powinno więc mieć w tym przypadku zastosowanie odliczenie części CIT od podatku udziałowców.

Niezależnie od tego popatrzmy, jak zmieniały się przepisy.

Przypomnijmy, że do  końca 2021 roku  art. 30 ust. 19 ustawy o PIT mówił o tym, że udziałowiec może odliczyć część CIT spółki od podatku od „przychodów uzyskiwanych z dywidend”. Dziś przepis ten odwołuje się do „przychodów uzyskiwanych przez wspólnika  z wypłat podzielonych  zysków”.

Skoro przepis – literalnie – nie odwołuje się już tylko do dywidend, a do „wypłat podzielonych zysków”, to tym bardziej powinien objąć zaliczki (które są formą podziału zysku – choć zaliczkowego).

Nowa interpretacja

„Dla celów Ryczałtu wypłacone zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy uważa się za dochód z tytułu podzielonego zysku, o którym mowa w art. 28m ust. 1 pkt 1. W konsekwencji pojęciem należności (wypłat) z tytułu podzielonych zysków spółki, o których mowa w art. 30a ust. 19 i art. 41 ust. 4ab ustawy w aktualnym brzmieniu objęte są także zaliczki na poczet przyszłej dywidendy. (…) W razie wypłaty zaliczki na poczet przyszłej dywidendy Spółka jako płatnik powinna pobrać i wpłacić 19% zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych w oparciu o art. 30a ust. 1 pkt 4 i art. 41 ust. 4ab ustawy. Jednocześnie Spółka zastosuje pomniejszenie, o którym mowa w art. 30a ust. 19 ustawy”.