W 2021 r. z uwagi na kwestie pandemiczne zawieszono pobór opłaty targowej, a gminy otrzymały rekompensatę z tytułu utraconych wpływów. W 2022 r. opłata targowa może być pobierana, ale relatywnie wysokie koszty jej poboru, wątpliwości co do zakresu przedmiotowego oraz spadające (ze względu na przenoszenie się handlu do wnętrz budynków) wpływy z opłaty powodują, iż wiele rad gmin rozważa podjęcie uchwały o całkowitym zniesieniu opłaty targowej. Tak uczynił w lutym 2022 r. Kraków.
Opłata targowa ma charakter fakultatywny, rady gmin mogą ją wprowadzić, ale nie muszą – stawka opłaty targowej nie może przekroczyć 852,75 zł 39 gr dziennie. Opłatę targową pobiera się od osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, dokonujących sprzedaży na targowiskach z tym, że opłacie nie podlega sprzedaż dokonywana w budynkach lub w ich częściach.
Wielu poczatkujących handlowców błędnie utożsamia „plac targowy” z targowiskiem. To drugie pojęcie jest jednak znacznie szersze, w myśl ustawy o podatkach i opłatach lokalnych targowiskami są wszelkie miejsca, w których jest prowadzona sprzedaż i pobiera się ją niezależnie od należności za korzystanie z urządzeń targowych oraz za inne usługi świadczone przez prowadzącego targowisko.
Obecnie zwalnia się od opłaty targowej:
1) wszystkich, którzy są podatnikami podatku od nieruchomości w związku z przedmiotami opodatkowania położonymi na targowiskach – to oznacza, że (zgodnie z tezą wyroku WSA w Poznaniu z dnia 16 października 2020 r., sygn. akt I SA/Po 355/20) „W przypadku, gdy dokonujący sprzedaży jest podatnikiem podatku od nieruchomości od gruntu, na którym prowadzi działalność gospodarczą i płaci podatek według stawki przewidzianej dla gruntów związanych z taką działalnością, to zgodnie z art. 16 u.p.o.l. nie ma obowiązku uiszczania opłaty targowej bez względu na to, jaką faktycznie zajmuje powierzchnię na działalność i czy dokonuje na niej sprzedaży towarów wyłożonych na ziemi, na stoliku, z ręki, pod namiotem, czy w kiosku”.
2) rolników i ich domowników prowadzących w piątki i soboty handel w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 29 października 2021 r. o ułatwieniach w prowadzeniu handlu w piątki i soboty przez rolników i ich domowników (Dz. U. poz. 2290).
Z pozoru ww. przepisy wydają się niekontrowersyjne, ale jeśli przyjrzeć im się bliżej to np. udzielenie odpowiedzi na pytanie co to właściwie znaczy „dokonywanie sprzedaży na targowiskach”, wydaje się dość trudne.
W praktyce przyjmuje się, że nie chodzi tutaj zawarcie umowy sprzedaży, przesłankę „dokonywania sprzedaży” wypełnia już sama prezentacja towaru z zamiarem sprzedaży.
Przykładowo w wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 sierpnia 2019 r. (sygn. akt II FSK 1551/18) można przeczytać, iż zdarzeniem prawnym, z którym przepisy wiążą obowiązek uiszczenia opłaty targowej, jest dokonywanie sprzedaży, przez co należy rozumieć już wyjście z ofertą sprzedaży polegającej na wystawieniu towaru. Podobnie stwierdził ten sam sąd w wyroku z dnia 28 listopada 2019 r. (sygn. akt II FSK 1904/19), gdzie czytamy, iż „(…) sformułowanie „dokonujących sprzedaży” należy interpretować szeroko, uznając, że obejmuje ono wszelkie czynności podejmowane przez podmiot określony w art. 15 ust. 1 u.p.o.l. w celu dokonania sprzedaży, a w szczególności oferowanie produktów, rozpakowanie i składowanie na stoisku, oczekiwanie na kontrahentów. (…) Obowiązek uiszczenia opłaty targowej powstaje z mocy prawa z chwilą faktycznego podjęcia czynności handlowych zmierzających do dokonania sprzedaży na targowisku (…)”.
Wystarczy zatem zaoferować towar do sprzedaży by wypełnić przesłankę „dokonywania sprzedaży”, wielu podatników nie jest tego świadomych.
Kolejna kontrowersyjna kwestia dotyczy wystawiania towarów przed sklep znajdujący się w budynku (np. warzyw czy owoców na chodnik) – trzeba pamiętać, iż od takiej „prezentacji” towaru należy uiścić opłatę targową, mimo że do zawarcia ew. umowy sprzedaży dojdzie już w budynku.
