Nowe zadania Departamentu Systemu Podatkowego

W komunikacie z 18 sierpnia 2016 r. Ministerstwo Finansów poinformowało o reorganizacji Departamentu Systemu Podatkowego (DSP), w którym skupić mają się działania dotyczące trzech aspektów:

• przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania poprzez stosowanie generalnej klauzuli antyabuzywnej;
• zawieranie porozumień dotyczących uznania prawidłowości wyboru i stosowania metody ustalania cen transakcyjnych;
• nadzór nad jednolitym stosowaniem przepisów prawa podatkowego (w szczególności ukrócenie procederu „legalizacji” schematów abuzywnych przez system interpretacji).

Działanie te wpisują się w kontynuowaną aktywność Ministerstwa Finansów na polu walki z unikaniem opodatkowania.

Cele i zadania DSP

Z komunikatu wynika, że w ramach reorganizacji DSP Ministerstwo Finansów zamierza uzyskać efekt scentralizowanego obszaru kompetencyjnego w zakresie możliwie wszystkich instrumentów prawnych służących walce z unikaniem opodatkowania. A trzeba podkreślić, że już obecnie tych narzędzi jest sporo – regulacje CFC, przepisy o cenach transferowych, ostatni „nabytek” Ministerstwa Finansów – klauzula przeciwko unikaniu podwójnego opodatkowania oraz szereg innych pomniejszych instrumentów. Należy spodziewać się, że DSP skoordynuje na poziomie centralnym działania administracji podatkowej zmierzające do sprawnego, efektywnego wykorzystania wspomnianych narzędzi prawnych. DSP będzie też monitorował działania o charakterze planowania podatkowego – na poziomie interpretacji indywidualnych, wpływając zapewne na odmowy wydania interpretacji i zmiany już wydanych – w przypadkach kwalifikowanych przez DSP jako unikanie opodatkowania.

Ceny transferowe jako jeden z priorytetów

W katalogu dostępnych administracji podatkowej narzędzi klauzula przeciwko unikaniu podwójnego opodatkowania stanowić będzie raczej „ostatnią linię obrony”, bowiem wiele zdarzeń kwalifikowanych przez organy jako unikanie opodatkowania będzie mogło być kwestionowane na podstawie innych konstrukcji prawnych. W jednym z wcześniejszych wpisów informowaliśmy już o aktywizacji działań Ministerstwa Finansów w zakresie weryfikacji cen transferowych przy transakcjach realizowanych między podmiotami powiązanymi. Warto podkreślić, że w tym zakresie przepisy o cenach transferowych już obecnie obejmują nie tylko zwykłe transakcje handlowe, ale także szeroko rozumiane działania restrukturyzacyjne i mogą być stosowane z powodzeniem do kwestionowania tych działań (co zresztą w praktyce już się dzieje). Przy tym same przepisy dotyczące klauzuli przeciwko unikaniu podwójnego opodatkowania dają priorytet innym narzędziom prawnym (w tym przepisom o cenach transferowych).

Perspektywy dla podatników

Walka z uszczupleniami budżetu poprzez unikanie opodatkowania to stały element polityki Ministerstwa Finansów. Ministerstwo kładzie duży nacisk na zwalczanie optymalizacji międzynarodowych rozliczeń podatkowych (w tym kierunku m.in. zmierzają działania centralizacyjne). Naiwnością byłoby jednak oczekiwanie, że na poziomie lokalnym wykorzystanie dostępnych narzędzi prawnych dotyczyć będzie tylko międzynarodowych korporacji. Zatem także krajowi podatnicy (także ci mniejsi) powinni przygotować się na wzmożone kontrole – transakcje z podmiotami powiązanymi stanowią w tym przypadku najbardziej prawdopodobny obszar weryfikacji.