Zwolnienie dla nielicznych…

Ustawa o VAT zwalnia od podatku szereg usług edukacyjnych, m.in. usługi świadczone przez jednostki objęte systemem oświaty, uczelnie i tym podobne instytucje. Zwalnia się także usługi kształcenia/ przekwalifikowania zawodowego, prowadzone zgodnie z odrębnymi przepisami lub świadczone przez podmioty, które uzyskały akredytację lub finansowane ze środków publicznych. Siłą rzeczy to dość wąskie zwolnienie.

Stosunkowo szerokie zwolnienie z VAT obejmuje za to nauczanie języków obcych.

…ale możliwe do zdobycia!

A co z usługami edukacyjnymi (innymi niż nauka języków obcych) świadczonymi przez osoby fizyczne? W tym zakresie ustawa zwolnieniem obejmuje

usługi prywatnego nauczania na poziomie przedszkolnym, podstawowym, ponadpodstawowym i wyższym, świadczone przez nauczycieli.

Zakres tego zwolnienia jest szerszy niż może wydawać się na pierwszy rzut oka. Prześledźmy warunki tego zwolnienia.

Usługi prywatnego nauczania na określonym poziomie

Pierwszym warunkiem, koniecznym do uzyskania zwolnienia, jest to, by wskazane usługi mieściły się w określonym poziomie nauczania – przedszkolnym, podstawowym, ponadpodstawowym lub wyższym.

Jeśli więc nauczanie wpisuje się jeden z ww. poziomów, omawiany warunek jest spełniony. Naszym zdaniem możliwe jest oparcie się na podstawie programowej (rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej). Uważamy, że dzięki temu zakresem zwolnienia można byłoby objąć – oprócz „klasycznych” przedmiotów – np. lekcje muzyki, retoryki, gromadzenia i przetwarzania informacji z różnych źródeł, lekcje dotyczące sztuk plastycznych czy szachów.

Choć w zakresie szachów znamy niekorzystne rozstrzygnięcie organu podatkowego (interpretacja z 5.10.2022 r., 0112-KDIL1-1.4012.352.2022.2.HW), to naszym zdaniem jest ono nieprawidłowe. Podstawa programowa wskazuje bowiem, że w ramach edukacji matematycznej – w zakresie stosowania matematyki w sytuacjach życiowych oraz w innych obszarach edukacji – uczeń wykorzystuje m.in. szachy do rozwijania umiejętności myślenia strategicznego, logicznego, rozumienia zasad itd.

Zakresem zwolnienia nie będą objęte jednak lekcje pływania czy nauki żeglarstwa, co wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z 21.10.2021 r. (C-373/19).

Usługi świadczone przez nauczyciela

Drugim niezbędnym warunkiem do uzyskania zwolnienia jest to, by wskazane usługi były świadczone przez nauczyciela. Można spotkać się z poglądem, że chodzi o osobę, która posiada wykształcenie kierunkowe, takie jak ukończone studia wyższe z danej dziedziny wiedzy.

Naszym zdaniem takie ujęcie tematu jest nieprawidłowe. Uważamy, że nauczycielem w rozumieniu tego przepisu jest każda osoba, która osobiście trudni się nauczaniem. Chodzi tu o to, by zwolnieniem podatkowym objąć tylko usługi świadczone bezpośrednio przez uczącego na rzecz uczniów (lub ich opiekunów), a nie usługi wykonywane na podstawie umów zawieranych przez ucznia z podmiotem zatrudniającym nauczycieli.

Z powyższym korespondują wyroki wojewódzkich sądów administracyjnych: w Poznaniu z 4.08.2021 r. (I SA/Po 387/21) oraz w Gdańsku z 2.08.2022 r. (I SA/Gd 289/22).

Co ważne, nie jest konieczne posiadanie statusu nauczyciela w rozumieniu Karty nauczyciela. Potwierdził to organ podatkowy w powołanej wyżej interpretacji indywidualnej.