Czy polskie sklepy internetowe od lipca 2021 r. zwiększą sprzedać do konsumentów z innych krajów członkowskich, dzięki usprawnieniom w rozliczaniu podatku od towarów i usług?

Wiele wskazuje na to, że rzeczywiście łatwiej będzie rozliczać sprzedaż na linii B2C.

Dzięki lipcowej zmianie (Dz.U.2021.1163) ustawy o podatku od towarów i usług (VAT) wprowadzono tzw. punkt kompleksowej obsługi (One Stop Shop – dalej jako OSS). Procedura ta jest częścią zmian adresowanych do przedsiębiorców trudniących się m.in. handlem towarowym i świadczeniem usług na odległość. Pakiet VAT e-commerce obejmuje szereg aktów prawa unijnego, które wymagały implementacji do krajowego porządku prawnego, która właśnie stała się faktem. Jak wynika z uzasadnienia do projektu celem zmian „jest pokonanie barier, w tym uszczelnienie VAT, w transgranicznym handlu elektronicznym pomiędzy przedsiębiorcami i konsumentami (B2C), w szczególności poprzez rozszerzenie mechanizmu pojedynczego punktu kontaktowego na internetową sprzedaż towarów wewnątrz UE i z państw trzecich na rzecz nabywców/odbiorców końcowych (konsumentów).”

Z założenia OSS ma uprościć obowiązki w zakresie VAT nałożone na podatników dokonujących dostaw towarów i świadczących usługi konsumentom, których miejsce zamieszkania znajduje się na terytorium UE, ale w kraju innym niż siedziba i miejsce wykonywania działalności dostawcy towaru bądź usługi.

Nowe rozwiązania umożliwiają rejestrację dla celów podatku VAT w jednym tylko państwie członkowskim jak i deklarowanie i płacenie należnego VAT w jednej deklaracji, nawet gdy transgraniczna sprzedaż wewnątrz UE na linii B2C przekracza dotychczasowe limity.

Wiele sklepów internetowych funkcjonowało obecnie tak, że do określonej w prawie krajowym danego państwa limitu dla tzw. sprzedaży wysyłkowej, nie było konieczności rozliczania VAT w państwie konsumpcji, natomiast po jego przekroczeniu aktywował się obowiązek rejestracji dokonującego dostawy przedsiębiorcy do VAT w kraju, w którym znajdował się konsument. Znacznie utrudniało to działalność średniej wielkości podmiotom, w niektórych przypadkach sklepy internetowe zaprzestawały sprzedaży do konsumentów z określonych krajów, gdy zbliżały się do limitu pod koniec danego roku podatkowego.

Od 1 lipca 2021 r. przedsiębiorcy świadczący usługi lub dokonujący dostaw na rzecz konsumentów w UE, nie muszą rejestrować się do VAT we wszystkich państwach, w których świadczone są usługi lub dokonywane są dostawy dla konsumentów. Wybierając procedurę OSS mogą zadeklarować i zapłacić VAT w jednym państwie członkowskim. Zasadniczo jednak, ten wybór implikuje konieczność deklarowania i płacenia podatku VAT w ramach procedury OSS dla wszystkich usług lub dostaw mogących objętych procedurą (nie można część VAT rozliczyć w deklaracji VAT właściwej dla OSS, a część w wybranych krajowych deklaracjach).

W ustawie o podatku od towarów i usług od 1 lipca 2021 r. pojawiają się nowe definicje w zakresie procedury unijnej dotyczącej niektórych dostaw towarów oraz świadczenia niektórych usług. Przykładowo podatnikiem określa się osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, które:

1. dokonują wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość lub
2. ułatwiają dostawę towarów zgodnie z art. 7a ust. 2 ustawy o VAT, jeżeli wysyłka lub transport towarów będących przedmiotem dostawy rozpoczyna się i kończy na terytorium tego samego państwa członkowskiego, lub
3. posiadają siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Unii Europejskiej, ale nie posiadają siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium państwa członkowskiego konsumpcji oraz świadczą usługi na rzecz osób niebędących podatnikami, o których mowa w art. 28a ustawy o VAT.

Pojawiają się nowe definicje państwa członkowskiego identyfikacji i państwa członkowskiego konsumpcji.  Państwo członkowskie identyfikacji (czyli to, w którym można rozliczyć cały VAT) to państwo

1. w którym podatnik posiada siedzibę działalności gospodarczej albo
2. w którym podatnik posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, jeżeli nie posiada siedziby działalności gospodarczej na terytorium Unii Europejskiej, albo
3. w którym podatnik posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, które wybiera w celu złożenia zgłoszenia informującego o zamiarze skorzystania z procedury unijnej, jeżeli nie posiada siedziby działalności gospodarczej na terytorium Unii Europejskiej, ale posiada więcej niż jedno stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Unii Europejskiej, albo
4. rozpoczęcia wysyłki lub transportu towarów, a w przypadku większej liczby takich państw członkowskich – państwo członkowskie, które podatnik wybiera w celu złożenia zgłoszenia informującego o zamiarze skorzystania z procedury unijnej, pod warunkiem że nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Unii Europejskiej.

Natomiast państwo członkowskie konsumpcji to:

1.  w przypadku wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość – państwo członkowskie zakończenia wysyłki lub transportu towarów do nabywcy,
2. w przypadku dostaw towarów dokonanych przez podatnika ułatwiającego takie dostawy zgodnie z art. 7a ust. 2, jeżeli wysyłka lub transport towarów będących przedmiotem takich dostaw rozpoczyna się i kończy na terytorium tego samego państwa członkowskiego – to państwo członkowskie,
3. w przypadku świadczenia usług – państwo członkowskie, na terytorium którego ma miejsce świadczenie usług.

Podatnik może złożyć zgłoszenie informujące o zamiarze skorzystania z procedury unijnej w państwie członkowskim identyfikacji i w wielu sytuacjach nie może zmienić państwa członkowskiego identyfikacji wcześniej niż po upływie dwóch kolejnych lat, licząc od końca roku, w którym rozpoczął korzystanie z procedury.

W Polsce zgłoszenia dokonuje się za pomocą środków komunikacji elektronicznej do naczelnika właściwego naczelnika urzędu skarbowego, który dokonuje identyfikacji podatnika na potrzeby procedury unijnej i potwierdza zgłoszenie, wykorzystując numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, lub (gdy podatnik nie spełnia warunków do korzystania z procedury unijnej) wydaje postanowienie o odmowie przyjęcia zgłoszenia, na które służy zażalenie.