Jak wnieść majątek do fundacji rodzinnej?

Fundacja rodzinna daje wiele korzyści – zarówno podatkowych, jak i gospodarczych. Osoby zakładające fundacje mogą stanąć przed dylematem w jaki sposób optymalnie wnieść majątek do fundacji rodzinnej.

Sposoby są dwa:

• wniesienie na fundusz założycielski;
• dokonanie darowizny.

Na fundusz założycielski należy wnieść majątek warty co najmniej 100 tys. zł.

Z kolei pozostały majątek (po pokryciu funduszu ww. kwotą) może być wnoszony na jeden z powyższych sposobów.

Fundacja rodzinna nie może zwracać fundatorowi mienia wniesionego na pokrycie funduszu założycielskiego.

Wydaje się, że nie ma przeszkód w zwróceniu fundatorowi mienia nabytego przez fundację w drodze darowizny. Może to stanowić argument za wyborem drugiego ze wskazanych wyżej sposobów wnoszenia majątku do fundacji.

Podatek dochodowy po stronie fundacji

W przypadku wniesienia składnika majątku na pokrycie funduszu założycielskiego po stronie fundacji nie powstanie obowiązek zapłaty podatku z uwagi na zwolnienie podatkowe, które dotyczy wszystkich przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie funduszu założycielskiego.

W przypadku darowizny ww. zwolnienie nie znajdzie zastosowania. Można jednak zastosować zwolnienie podmiotowe przewidziane dla fundacji rodzinnej. Istotne jest jednak to, że to zwolnienie nie ma zastosowania do:

1. działalności gospodarczej fundacji rodzinnej wykraczającej poza dozwolony zakres;
2. osiąganych przez fundację rodzinną przychodów z najmu/dzierżawy składników na rzecz podmiotów powiązanych.

Jeśli więc składniki majątku otrzymane przez fundację w drodze darowizny są przeznaczone do wykorzystana w działalności wykraczającej poza dozwolony zakres, istnieje ryzyko opodatkowania takiej darowizny po stronie fundacji. Ograniczenie zwolnienia nie dotyczy bowiem przychodów z tej działalności, a działalności jako takiej.

Z kolei wydaje się, że omawiane ryzyko nie będzie miało miejsca w przypadku przychodów z najmu/dzierżawy, gdyż ograniczenie zwolnienia dotyczy ściśle przychodów z najmu/dzierżawy, a nie całej działalności tego rodzaju.

Podatek dochodowy po stronie wnoszącego składniki majątku

Wniesienie majątku przez fundatora – czy to drogą zasilenia funduszu założycielskiego czy darowizny – nie powoduje dla niego żadnego przysporzenia, dlatego jest wolne od podatku. Znajduje to potwierdzenie w rozstrzygnięciach organów (zob. np. interpretację z 11.09.2023 r., 0112-KDWL.4011.54.2023.1.WS).

To bardzo ważne, bo np. wniesienie składników majątku aportem do spółki kapitałowej jest opodatkowane podatkiem dochodowym po stronie wnoszącego (z wyjątkiem odnoszącym się do wniesienia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części).

Podatek od towarów i usług

Niezależnie od tego który z ww. sposobów wniesienia majątku zostanie wybrany, należy pamiętać o opodatkowaniu VAT. Obowiązek podatkowy pojawi się po stronie wnoszącego (darczyńcy), jeśli w odniesieniu do przekazywanych składników majątku przysługiwało mu prawo do odliczenia VAT.

Z kolei fundacja nie odliczy VAT (nie jest to możliwe przy czynnościach nieodpłatnych).

W takim przypadku – jeśli dochodzi do wnoszenia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części – można próbować powoływać się na przepis, zgodnie z którym tego typu czynności nie podlegają opodatkowaniu VAT.

Organy podatkowe twierdzą, że podatku nie będzie tylko wtedy, gdy nabywca będzie prowadził działalność gospodarczą. Można jednak znaleźć argumenty z orzecznictwa, w świetle których oddanie takiego przedsiębiorstwa w dzierżawę przez fundację powinno wystarczyć dla braku opodatkowania jego wniesienia.

Liczy się też to, co wnosimy do fundacji

W przypadku wniesienia gotówki nie pojawi się opisany wyżej problem związany z VAT.

Zauważ jednak, że jeśli wniesiesz gotówkę zamiast rzeczy lub praw, może to doprowadzić do wyższego podatku przy likwidacji fundacji.

Przychód z likwidacji fundacji można pomniejszyć o wartość podatkową mienia wniesionego przez fundatora. Organy podatkowe odmawiają takiej możliwości przy wnoszeniu gotówki, jak wskazano np. w interpretacji z 23.08.2023 r. (0114-KDIP2-1.4010.210.2023.2.KS):

Fundacja nie będzie miała możliwości pomniejszenia wartości przychodu fundacji rodzinnej, ustalanego w związku z jej rozwiązaniem, o wartość podatkową mienia wniesionego do niej w formie środków pieniężnych w walucie polskiej.

Jeśli potrzebujesz pomocy we wniesieniu składników majątku do fundacji rodzinnej – skontaktuj się z nami. Przyjrzymy się Twojej sprawie i chętnie pomożemy. Wystarczy, że wypełnisz krótki formularz kontaktowy poniżej.