Podatek od polskich rezydentów

Polscy rezydenci płacą podatki od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce ich osiągania (art. 3 ust. 1 ustawy o PIT). Oznacza to, że polscy rezydenci podatkowi płacą także podatki od dochodów zagranicznych.

Omawiana kwestia jest szczególnie ważna dla tych, którzy mieszkają i pracują w państwie, z którego dochód nie jest zwolniony z opodatkowania w Polsce na mocy umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Poniżej przedstawiono państwa, które niedawno nabyły taki status albo nabędą go niebawem.

Z kolei przykładowe „stare” państwa z tej grupy to Holandia, Rosja oraz Stany Zjednoczone.

W praktyce osiąganie dochodów z ww. państw wiąże się z tym, że Polski rezydent musi dopłacić w Polsce podatek przewyższający podatek zapłacony za granicą (upraszczając). Co więcej, powinien on opłacać zaliczki na podatek wskutek każdorazowego pobytu w Polsce.

W omawianym przypadku można stosować tzw. ulgę abolicyjną, ale od 2021 r. jest ona znacznie ograniczona. Kwota ulgi to maksymalnie 1360 zł.

Ten sam problem dotyczy osób osiągających dochody z państw, z którymi Polska nie podpisała umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Kto jest polskim rezydentem?

Polskim rezydentem podatkowym można stać się nie tylko wskutek przebywania w Polsce ponad 183 dni w roku podatkowym, ale też wskutek posiadania w Polsce centrum interesów osobistych lub gospodarczych (art. 3 ust. 1a ustawy o PIT).

Centrum interesów osobistych to (cytując za objaśnieniami podatkowymi z 29 kwietnia 2021 r.):

miejsce, z którym podatnik posiada ścisłe powiązania osobiste. Powiązania osobiste to występowanie więzi rodzinnych, towarzyskich, podejmowanie aktywności społecznej, kulturalnej, sportowej, politycznej, itp. W praktyce, czynnikiem branym najczęściej pod uwagę jest obecność w Polsce współmałżonka, partnera lub małoletnich dzieci.

Z kolei centrum interesów gospodarczych to (cytując za objaśnieniami podatkowymi z 29 kwietnia 2021 r.):

miejsce, z którym dana osoba ma ścisłe powiązania ekonomiczne. W tym względzie należy wziąć pod uwagę przede wszystkim związki ekonomiczne osoby fizycznej z danym państwem, wśród których istotne są miejsce wykonywania działalności zarobkowej, główne źródła dochodów podatnika, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, zaciągnięte kredyty, konta bankowe, miejsce, z którego osoba zarządza swoim mieniem itd.

Wniosek jest następujący: należy zbadać powiązania danej osoby z Polską i sprawdzić, czy są one na tyle ścisłe, że można uznać tę osobę za polskiego rezydenta. Kwestia ta jest często trudna do oceny w praktyce.

Podwójna rezydencja

Możliwe jest także posiadanie podwójnej rezydencji. Taka sytuacja ma miejsce, gdy dana osoba ma ścisłe powiązania z więcej niż jednym państwem, a także wówczas, gdy przebywa w obu państwach przez okres wskazany w przepisach wewnętrznych danego państwa (w Polsce – ponad 183 dni w roku podatkowym).

Rozstrzyganie konfliktu rezydencji następuje w drodze zawartych przez Polskę umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Na tej podstawie osoba będąca polskim rezydentem (oceniając przez pryzmat polskich przepisów) może „utracić” polską rezydencję, wskutek czego nie musiałaby płacić podatków od zarobków uzyskiwanych poza Polską.

Jak potwierdzić swą sytuację?

Często sytuacja danej osoby jest na tyle skomplikowana, że trudno z całą pewnością wyeliminować okoliczność posiadania polskiej rezydencji i tym samym potwierdzić, że nie musi ona płacić podatków od zarobków uzyskiwanych poza Polską. Wątpliwości pojawiają się, gdy w Polsce znajduje się majątek lub rodzina podatnika (inne elementy mogą dodatkowo komplikować ocenę sytuacji).

W takim przypadku warto rozważyć wystąpienie z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej na okoliczność braku polskiej rezydencji. Poniżej przekazujemy przykłady interpretacji, w których organ potwierdził brak obowiązku płacenia podatków w Polsce (brak rezydencji podatkowej w Polsce):

• interpretacja z 25 sierpnia 2021 r. (0114-KDIP3-2.4011.557.2021.1.MN) dotycząca osoby mieszkającej w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, którą z Polską łączył fakt posiadania rodziny, kilku nieruchomości oraz rachunku bankowego;
• interpretacja z 16 sierpnia 2021 r. (0114-KDIP3-2.4011.407.2021.2.JK2) dotycząca osoby mieszkającej w Wielkiej Brytanii, którą z Polską łączył fakt posiadania części rodziny i posiadania udziałów w nieruchomości;
• interpretacja z 22 kwietnia 2021 r. (0114-KDIP3-2.4011.194.2021.1.JK2) dotycząca osoby mieszkającej w Wielkiej Brytanii, którą z Polską łączył fakt posiadania nieruchomości.

Należy pamiętać, aby we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej nie dokonywać kwalifikacji okoliczności, które podlegają ocenie przez sam organ (inaczej interpretacja nie będzie chroniła wnioskodawcy!). Należy także rozważyć objęcie wnioskiem problemu interpretacji właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania celem poddania ocenie organu kwestii rozstrzygania konfliktu rezydencji w danych okolicznościach.