Kupując za granicą niektóre usługi niematerialne narażasz się na obowiązek zapłaty podatku

Kupowanie za granicą towarów i usług jest powszechną praktyką w obecnych realiach gospodarczych. W tym kontekście przedsiębiorcy powinni zwrócić szczególną uwagę na zakupywane tam usługi niematerialne. Zakup niektórych usług niematerialnych może wiązać się bowiem z obowiązkiem zapłaty podatku (tzw. podatek u źródła) od wynagrodzenia płatnego zagranicznemu kontrahentowi. Dotyczy to np. usług doradczych, księgowych, reklamowych, a także kupowania biletów lotniczych, praw autorskich i know-how.

Ekonomiczny ciężar podatku u źródła ponosi usługobiorca

Wyobraźmy sobie następującą sytuację. Polski przedsiębiorca kupuje za pośrednictwem Internetu od irlandzkiego przewoźnika bilety lotnicze, za które płaci 2 700 zł. Po pewnym czasie przeprowadzona kontrola podatkowa wykazuje, że od wynagrodzenia za zakup tych biletów powinien był zostać zapłacony podatek u źródła w wysokości 300 zł (10% należności brutto). Organy podatkowe podkreślają, że możliwe byłoby zastosowanie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z Irlandią (a tym samym uniknięcie obowiązku zapłaty podatku), lecz tylko wówczas, gdyby polski przedsiębiorca dysponował certyfikatem rezydencji irlandzkiego przewoźnika. Skoro nie posiada tego dokumentu, zobowiązany jest do zapłaty wskazanej kwoty podatku.

Powyższy przykład pokazuje, że planując zakup usług niematerialnych za granicą, należy się do tego odpowiednio przygotować. Jest to szczególnie istotne dla tych przedsiębiorców, którzy dokonują częstych zakupów usług niematerialnych lub ich wartość jest znaczna. Polski przedsiębiorca poniesie zazwyczaj ekonomiczny ciężar tego podatku, bowiem jego kontrahent rzadko będzie skłonny zaakceptować zmniejszenie swego wynagrodzenia o należny podatek.

Jak zatem się przygotować?

Krok 1. Sprawdź, czy kontrahent podlega w Polsce ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu

Podatek u źródła powinien być pobrany, jeśli kontrahent w ogóle podlega ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Ma to miejsce wówczas, gdy „osiąga dochody na terytorium Polski”. W ostatnim czasie w orzecznictwie zarysował się spór co do rozumienia tego pojęcia.

Część składów orzekających stoi na stanowisku, że zagraniczny usługodawca osiąga dochody na terytorium Polski, jeśli tutaj wykonuje swoje usługi (np. wyrok NSA z 8 grudnia 2015 r., II FSK 2812/13; wyrok NSA z 4 marca 2015 r., II FSK 333/13). Jeżeli przykładowo polski przedsiębiorca zakupi usługi reklamowe od niemieckiej spółki i będą one w całości wykonane w Niemczech, to konsekwencją tego stanowiska jest brak obowiązku zapłaty podatku u źródła od wynagrodzenia za te usługi.

Prezentowane jest jednak także stanowisko odmienne, niekorzystne dla polskich firm, zgodnie z którym do powstania ograniczonego obowiązku podatkowego wystarczy jedynie, by zapłata na rzecz zagranicznego kontrahenta nastąpiła od polskiego przedsiębiorcy (np. wyrok NSA z 19 maja 2016 r., II FSK 1577/14; wyrok NSA z 19 kwietnia 2016 r., II FSK 465/14). Stosując ten pogląd do wskazanego wyżej przykładu dotyczącego zakupu usług reklamowych w Niemczech, należy uznać, że wynagrodzenie za te usługi powinno być opodatkowane podatkiem u źródła w Polsce.

Uwaga! Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (druk nr 669) zakłada zmianę przepisów poprzez wskazanie w sposób niebudzący wątpliwości, że świadczenie usług niematerialnych przez zagranicznego kontrahenta na rzecz polskiego przedsiębiorcy wiązać się będzie z powstaniem w Polsce ograniczonego obowiązku podatkowego po stronie usługodawcy. Tym samym wyeliminowane zostaną opisane wyżej wątpliwości. Ustawa powinna zostać niebawem przekazana prezydentowi do podpisu oraz wejść w życie 1 stycznia 2017 r.

Krok 2. Uzyskaj od swego kontrahenta certyfikat rezydencji

Jeżeli dojdziemy do wniosku, że nasz kontrahent podlega w Polsce ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, należy uzyskać od niego certyfikat rezydencji. Może on pozwolić na obniżenie stawki podatku u źródła albo na jego całkowite wyeliminowanie, w zależności od rodzaju zakupywanej usługi i treści umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej z państwem rezydencji usługodawcy.

Należy jednak zwrócić uwagę na stanowisko prezentowane przez organy podatkowe w odniesieniu do certyfikatów rezydencji w formie elektronicznej. Taki dokument będzie przez organy uznany za ważny, jeśli nie ma możliwości jego uzyskania w formie dokumentu tradycyjnego (interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 11 czerwca 2014 r., IPPB5/423-284/14-4/KS; interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 17 czerwca 2013 r., IBPBI/2/423-342/13/MO; interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 29 stycznia 2013 r., IPPB4/415-319/11/13-10/S/SP).

Jeżeli natomiast zagraniczny organ podatkowy wydaje certyfikat rezydencji także (albo wyłącznie) w formie tradycyjnej, organy interpretacyjne prezentują niekorzystne dla podatników stanowisko, zgodnie z którym konieczne jest posiadanie jego oryginału (interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 11 czerwca 2014 r.: IPPB5/423-284/14-4/KS; podobnie orzecznictwo: np. wyrok WSA w Szczecinie z 23 września 2010 r., I SA/Sz 516/10). Praktyka obrotu pokazuje jednak, że uzyskanie od kontrahenta oryginału certyfikatu, potwierdzającego miejsce jego rezydencji, może być utrudnione.

Krok 3. Złóż deklarację

Jeżeli okaże się, że należy zapłacić podatek albo nie ma takiego obowiązku z uwagi na zastosowanie właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, należy złożyć informację IFT-2/IFT-2R wykazując odpowiednio podatek do zapłaty albo kwotę dochodu zagranicznego kontrahenta, który korzysta ze zwolnienia od opodatkowania.