Podatnik trafia do raju czyli parę słów o należytej staranności

Udostępnij ten wpis:

W jednym z wcześniejszych wpisów wskazywaliśmy ryzyka i obciążenia, jakie wiążą się z handlem z kontrahentami mającymi siedzibę w tzw. rajach podatkowych. Wspomnieliśmy wówczas, że sama transakcja polskiego przedsiębiorcy nie musi być realizowana z podmiotem z raju podatkowego, wystarczy że rzeczywistym beneficjentem będzie rezydent podatkowy kraju stosującego szkodliwą konkurencję podatkową. Jak polski podatnik ma tę okoliczność ustalić? Minister Finansów właśnie planuje objaśnić to podatnikom.

Objaśnienia podatkowe

Na stronie MF opublikowano do konsultacji projekt objaśnień podatkowych z 2 marca 2021 r.  dotyczących domniemania oraz należytej staranności w transakcjach obejmujących raje podatkowe. Dokument ten skupia się na dwóch istotnych aspektach nowych przepisów. Jest to na razie projekt, ale z perspektywy planowania transakcji warto już teraz zapoznać się z wstępnym stanowiskiem administracji podatkowej w tym względzie. Finalne objaśnienia będą natomiast dawać podatnikom konkretne formalne skutki ochronne.

Domniemanie

Pierwszym istotnym aspektem nowych przepisów jest domniemanie, zgodnie z którym rzeczywisty właściciel jest podmiotem z raju podatkowego, jeżeli druga strona (naszej) transakcji dokonuje w roku podatkowym rozliczeń z podmiotem z raju podatkowego. Z projektu objaśnień wynika, że chodzi o „regulowanie rozrachunków” z takim podmiotem, w dowolnej formie (także np. poprzez potrącenie).

Zwróćmy uwagę, że dla materializacji tego domniemania nie ma znaczenia, czy takie „rozliczenie” ma jakikolwiek związek z naszą transakcją. Czyli jeśli nasz dostawca ubrań z Chin jednocześnie płaci za sprzątanie firmie z Hong Kongu (Hong Kong jest na liście rajów podatkowych), to tyle wystarczy dla zaistnienia domniemania, że rzeczywistym właścicielem w ramach naszej transakcji jest podmiot z raju podatkowego. Co więcej, nasza transakcja wcale nie musi być transakcją międzynarodową – jeśli nasz polski kontrahent dokonuje rozliczenia z podmiotem z raju podatkowego, to także w grę może wchodzić wspomniane domniemanie.

Domniemanie może oczywiście być obalone – ale to wymaga już aktywności podatnika, a więc na niego przerzucone jest całe ryzyko związane z ustaleniem, czy podmiot z raju jest rzeczywistym właścicielem.

Należyta staranność

Ustalanie okoliczności związanych z domniemaniem następować będzie w oparciu o wzorzec należytej staranności. MF potwierdza w projekcie objaśnień, że pojęcie należytej staranności należy rozumieć zgodnie z definicją ustawową, a sam standard będzie stopniowalny, zależnie od tego, czy drugą stroną naszej transakcji jest podmiot powiązany.

W przypadku braku istnienia powiązań wystarczające ma być uzyskanie oświadczenia od drugiej strony transakcji, po zakończeniu roku podatkowego, o braku dokonywania przez drugą stronę rozliczeń z podmiotem z raju podatkowego. Oświadczenie takie będzie wystarczające, o ile nie będzie sprzeczne z innymi dostępnymi podatnikowi informacjami. MF podkreśla, że w ramach weryfikacji podatnik nie jest zobowiązany do badania niedostępnych dla niego stosunków umownych pomiędzy drugą stroną transakcji i jego kontrahentami (co będzie chronić podatnika m.in. przed sytuacją, gdy kontrahent zatai przed nim pewne informacje).

Jeśli jednak drugą stroną transakcji jest podmiot powiązany – oświadczenie będzie wymagać dodatkowej weryfikacji. W projekcie objaśnień wskazano, że taka weryfikacja może opierać się m.in. na informacjach płynących z dokumentacji TP, CBC, czy sprawozdaniu finansowym z opinią biegłego rewidenta.

Czego w objaśnieniach nie ma?

Z objaśnień w obecnym kształcie podatnik nie dowie się, w jaki sposób może przełamać domniemanie transakcji z podmiotem z raju podatkowego. Czy wystarczy tu oświadczenie kontrahenta, że rozliczenie z podmiotem z raju podatkowego nie ma związku z transakcją? Czy jeśli drugą stroną jest podmiot powiązany, niezbędna jest dalsza weryfikacja?

Zgodnie z nowymi przepisami dość prosto będzie wejść w obowiązki dotyczące transakcji z podmiotem z raju podatkowego. Przełamanie domniemania, że nie jest to transakcja tego rodzaju już tak łatwe może nie być. Niemniej wydaje się, że i tutaj nie powinno wymagać się od podatnika podejmowania ponadstandardowych działań weryfikacyjnych. Warto jednak by MF pokusił się o jakiekolwiek wytyczne w tym względzie.

Potrzebujesz wsparcia podatkowego lub prawnego?

Wypełnij niezobowiązująco poniższy formularz,
a nasz konsultant skontaktuje się z Tobą.

Subscribe
Powiadom o
guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
0
Would love your thoughts, please comment.x