Czym są ukryte zyski?

W przypadku korzystania z opodatkowania na zasadach estońskiego CIT, zasadniczo opodatkowaniu podlega dystrybucja zysku. W ramach tego rodzaju opodatkowania, pojawiają się dodatkowe „tytuły” determinujące powstanie podatku do zapłaty, w szczególności ukryte zyski, wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą oraz nieujawnione operacje gospodarcze.

Ukryte zyski to świadczenia dokonywane przez spółkę na rzecz wspólników lub podmiotów z nimi powiązanych, które w swojej istocie mogą pełnić funkcję dywidendy.

Zgodnie z art. 28m ust. 3 ustawy o CIT, są to świadczenia pieniężne i niepieniężne (odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne) wykonywane „w związku z prawem do udziału w zysku”, inne niż podzielony zysk. Przykładem mogą być nieuzasadnione gospodarczo świadczenia, nadmierne wynagrodzenia, transakcje na warunkach nieodpowiadających warunkom rynkowym, kwota pożyczki udzielonej przez spółkę wspólnikowi, czy odsetki od pożyczki udzielonej przez wspólnika spółce.

W odniesieniu do odsetek od pożyczek udzielanych spółce przez wspólnika (czy podmioty powiązane), zaobserwować można różne podejście w kwestii obowiązkowego ich traktowania jako ukrytych zysków, pomiędzy stanowiskiem prezentowanym przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w wydawanych interpretacjach indywidualnych oraz przez sądy administracyjne.

Jakie jest podejście Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej?

Dyrektor KIS prezentuje dość szerokie podejście do pojęcia ukrytych zysków.

W kontekście odsetek od pożyczek, w interpretacjach indywidualnych wskazuje, że odsetki od pożyczek wypłacane wspólnikom zawsze stanowią ukryty zysk podlegający opodatkowaniu po stronie spółki, niezależnie od celu i warunków gospodarczych transakcji. W konsekwencji każda spłata odsetek prowadzi do powstania obowiązku podatkowego w estońskim CIT – w momencie ich wypłaty.

Zdaniem Dyrektora KIS, wynika to wprost z przepisów art. 28m ust. 1 pkt 2 i ust. 4 pkt 3 ustawy o CIT. Organ zwraca bowiem uwagę, że art. 28m ust. 4 ustawy o CIT zawiera wyłączenia z kategorii ukrytych zysków. Z treści pkt 3 niniejszego artykułu wynika, że do ukrytych zysków, o których mowa w ust. 1 pkt 2, nie zalicza się kwoty pożyczki (kredytu) zwróconej przez podatnika udziałowcowi akcjonariuszowi lub wspólnikowi lub podmiotowi powiązanemu, z wyłączeniem odsetek, prowizji, wynagrodzeń i opłat. To, zdaniem Organu oznacza, że przedmiotowym wyłączeniem zostały objęte kwoty pożyczki (kredytu) zwróconej przez podatnika udziałowcowi akcjonariuszowi lub wspólnikowi lub podmiotowi powiązanemu. Natomiast wyłączeniem tym nie zostały objęte m.in. odsetki.

Z tego względu, odsetki z tytułu pożyczki udzielonej spółce przez wspólnika, w każdym przypadku podlegać będą opodatkowaniu eCIT jako tzw. ukryte zyski, bez względu na okoliczności i warunki, w jakich dana umowy pożyczki została zawarta (tak np. w interpretacji z 2 czerwca 2025 r., sygn. 0114-KDIP2-2.4010.179.2025.1.RK/IN, z 23 lipca 2025 r., sygn. 0111-KDIB1-3.4010.388.2025.1.ZK, czy z 12 sierpnia 2025 r., sygn. 0114-KDIP2-2.4010.312.2025.1.KW).

Jedynie w przypadku nieoprocentowanej pożyczki udzielonej przez wspólnika spółce Dyrektor KIS stwierdził, że nie dochodzi do powstania dochodu z tytułu ukrytych zysków, uznając tego rodzaju pożyczkę jako formę wsparcia kapitałowego, a nie dystrybucję zysku (tak w interpretacji z 1 sierpnia 2025 r., sygn. 0111-KDIB1-3.4010.438.2025.1.ZK).

Co na to sądy administracyjne? 

Sądy administracyjne z kolei podkreślają, że nie każde świadczenie między spółką a wspólnikiem jest ukrytym zyskiem. Kluczowe znaczenie ma, czy dane świadczenie zostało wykonane w związku z prawem do udziału w zysku.

Sądy wskazują bowiem, że art. 28m ust. 3 ustawy o CIT należy interpretować całościowo, tj. zarówno część wstępną przepisu („w związku z prawem do udziału w zysku”), jak i zawarte w nim wyliczenie przykładowe transakcji stanowiących tzw. ukryte zyski („w szczególności”). Tymczasem, w ocenie sądów, Dyrektor KIS często koncentruje się wyłącznie na liście przykładów, pomijając warunek podstawowy.

W orzeczeniach wydawanych przez sądy administracyjne wskazuje się, że jeżeli dane świadczenie zostanie wypłacone niezależnie od tego, czy osoba, na rzecz której następuje wypłata będzie wspólnikiem uprawnionym do zysku, to nie może zostać uznane za świadczenie wykonywane w związku z prawem do udziału w zysku, a w konsekwencji nie może zostać uznane za ukryty zysk. Zatem cel pożyczki oraz warunki jej udzielenia mają znaczenie dla oceny, czy mamy do czynienia z tzw. ukrytym zyskiem, czy też nie (tak np. w wyroku WSA w Gliwicach z 6 czerwca 2024 r., sygn. I SA/Gl 1566/23, WSA we Wrocławiu z 27 marca 2025 r., sygn. I SA/Wr 817/24, czy WSA w Łodzi z 12 czerwca 2024 r., sygn. I SA/Łd 251/24).

Kto ma rację?

Dyrektor KIS skłania się ku fiskalnemu ujęciu, natomiast linia orzecznicza sądów administracyjnych wydaje się bardziej wyważona.

Nie można zgodzić się ze stanowiskiem Dyrektora KIS, z którego wynika, że okoliczności udzielenia pożyczki spółce przez wspólnika nie mają znaczenia. Korzystanie z finansowania wewnętrznego niejednokrotnie jest jedyną możliwością pozyskania przez dany podmiot dodatkowych środków na działalność – w szczególności gdy podmiot rozpoczyna działalność lub jego sytuacja finansowa nie pozwala na uzyskanie kredytu z banku. Ponadto, odsetki to typowe koszty finansowania. Zasadniczo, pomiędzy podmiotami powiązanymi nie powinno dochodzić do udzielania pożyczek nieoprocentowanych – także ze względu na przepisy dotyczące cen transferowych.

Co robić w praktyce?

Rozbieżności w interpretacji przepisów oznaczają realne ryzyko dla spółek korzystających z estońskiego CIT. Z tego względu warto rozważyć wystąpienie o interpretację indywidualną – nawet jeśli aktualna linia interpretacyjna Dyrektora KIS jest restrykcyjna, możliwe jest uzyskanie innego rozstrzygnięcia w postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Warto także zadbać o odpowiednie udokumentowanie okoliczności udzielenia pożyczki – gospodarczych celów i warunków udzielania/otrzymywania pożyczek, warunków rynkowych w rozliczeniach z podmiotem udzielającym pożyczki (wspólnikiem lub innymi podmiotami powiązanymi).

W przypadku, gdy tego rodzaju pożyczki już zostały udzielone, rozważyć można także audyt transakcji pod kątem ryzyka zakwalifikowania transakcji jako ukrytych zysków.

W Gardens Tax & Legal przeprowadzimy dla Ciebie taki audyt – kompleksowo sprawdzimy dla Ciebie, czy poprawnie wdrożyłeś estoński CIT w swojej firmie i czy dopełniłeś wszystkich formalności. Skontaktuj się z nami, wypełniając formularz TUTAJ.