Ulga na badania i rozwój (B+R) stanowi istotne narzędzie wspierające innowacyjność polskich przedsiębiorstw. Jednym z mniej znanych, ale niezwykle korzystnych aspektów tej ulgi jest możliwość zaliczenia odpisów amortyzacyjnych od wartości niematerialnych i prawnych (WNiP) w postaci kosztów prac rozwojowych do kosztów kwalifikowanych.  

Podstawa prawna 

Kluczowym przepisem w tej kwestii jest art. 18d ust. 2 ustawy o CIT, który stanowi: 

„W przypadku wartości niematerialnych i prawnych w postaci kosztów prac rozwojowych, o których mowa w art. 16b ust. 2 pkt 3, za koszty kwalifikowane uznaje się dokonywane od tej wartości niematerialnej i prawnej odpisy amortyzacyjne w proporcji, w jakiej w jej wartości początkowej pozostają koszty wymienione w ust. 2 pkt 1-4a (…)”.

Jak to działa w praktyce? 

Kosztami kwalifikowanymi w ramach ulgi B+R stają się odpisy amortyzacyjne, ale uwzględniane proporcjonalnie do udziału określonych kosztów w wartości początkowej WNiP. Do tych kosztów zaliczamy: 

1. Wynagrodzenia pracowników wraz z narzutami 
2. Wydatki na materiały i surowce 
3. Koszty specjalistycznego sprzętu niebędącego środkami trwałymi
4. Ekspertyzy, opinie i usługi doradcze od jednostek naukowych 
5. Koszty korzystania z aparatury naukowo-badawczej 
6. Wydatki na usługi wykorzystania aparatury naukowo-badawczej 

Co istotne, w tej metodzie rozliczenia nie uwzględnia się kosztów uzyskania i utrzymania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy czy prawa z rejestracji wzoru przemysłowego. 

Potencjalne korzyści 

Szczególnie interesująca jest możliwość podwójnego rozliczenia kosztów związanych z wynagrodzeniami i narzutami, nawet jeśli zostały one poniesione przed 2022 rokiem. Podstawą do takiego podejścia są interpretacje Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej – przykładowo:  

1. Interpretacja z 6 maja 2022 r. (0111-KDIB1-3.4010.59.2022.1.IM): Dyrektor KIS potwierdził, że decydującym czynnikiem dla odliczenia w ramach ulgi B+R jest moment zaliczenia wydatków do kosztów uzyskania przychodów. Oznacza to, że można odliczyć wydatki według limitów obowiązujących w roku poniesienia odpisów amortyzacyjnych, a nie w roku poniesienia samego wydatku czy zakończenia prac rozwojowych. 
2. Interpretacja z 6 kwietnia 2023 r. (0111-KDIB1-3.4010.770.2022.1.APO): potwierdzono prawo do odliczenia kosztów kwalifikowanych w momencie zaliczenia poszczególnych wydatków do kosztów uzyskania przychodów w ramach odpisów amortyzacyjnych, z uwzględnieniem aktualnych limitów. 

Podobne stanowisko zostało przestawione również w interpretacji z 29 kwietnia 2024 r. (0111-KDIB1-3.4010.153.2024.1.JMS) oraz 9 września 2024 r. (0114-KDIP2-1.4010.340.2024.2.AZ).  

Wnioski dla przedsiębiorców 

Powyższe interpretacje otwierają interesujące możliwości dla firm korzystających z ulgi B+R. Pozwalają bowiem na bardziej elastyczne podejście do rozliczania kosztów prac rozwojowych, umożliwiając zastosowanie korzystniejszych limitów odliczeń. 

Mimo pozytywnych interpretacji, należy pamiętać, że do każdego przypadku należy podejść indywidualnie. Poza tym, przepisy czy stanowisko organów podatkowych może ulegać zmianom. Dodatkowo, różnice w strukturze kosztów i specyfice działalności B+R również mogą wpływać na sposób rozliczeń.  

Tym niemniej, przedsiębiorcy powinni dokładnie przeanalizować swoje wydatki związane z działalnością B+R i rozważyć strategię ich rozliczania w ramach ulgi, ponieważ odpowiednie zaplanowanie momentu zaliczenia odpisów amortyzacyjnych do KUP może przynieść znaczące korzyści podatkowe.