„Pośrednie transakcje rajowe”
Ministerstwo Finansów w dniu 21 grudnia 2021 opublikowało projekt objaśnień podatkowych w zakresie cen transferowych Nr 5 – Obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych dla tzw. pośrednich transakcji rajowych, o którym mowa w art. 11o ust. 1a i 1b ustawy o CIT oraz art. 23za ust. 1a i 1b ustawy o PIT (dalej: Projekt objaśnień).
Dla przypomnienia wskazujemy, że obowiązujące od 1 stycznia 2021 r. przepisy nakładają na podatników obowiązki dokumentacyjne w zakresie cen transferowych dotyczące transakcji o wartości przekraczającej 500 000 PLN, realizowanych z podmiotami niepowiązanymi i powiązanymi, jeżeli rzeczywisty właściciel ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w tzw. raju podatkowym.
Wskazane przepisy wprowadziły również domniemanie, zgodnie z którym rzeczywisty właściciel jest podmiotem z raju podatkowego, jeżeli druga strona (naszej) transakcji dokonuje w roku podatkowym rozliczeń z podmiotem z raju podatkowego.
„Kolejność weryfikacji”
Z nowego projektu objaśnień wynika, że w pierwszej kolejności podatnik powinien zweryfikować, czy jego kontrahent (druga strona transakcji) jest rzeczywistym właścicielem należności. W przypadku stwierdzenia tej okoliczności podatnik nie ma obowiązku sporządzania dokumentacji. W przypadku gdy podatnik nie uzyska informacji wskazujących na to, że druga strona transakcji jest rzeczywistym właścicielem, albo uzyska potwierdzenie, że nie jest ona rzeczywistym właścicielem, powinien następnie poddać weryfikacji, czy rzeczywisty właściciel jest podmiotem rajowym.
Projekt objaśnień grudniowych w dalszym ciągu sugeruje, aby weryfikacja kontrahenta odbywała się na podstawie pozyskania stosownych oświadczeń. Natomiast inny standard wymagany jest w relacjach z podmiotami powiązanymi – wymaga on bowiem, poza uzyskaniem oświadczenia, weryfikacji informacji otrzymanych od podmiotu powiązanego – jako przykładowe wymieniono: dokumentację cen transferowych, informację CbC, sprawozdanie finansowe, analizę struktury właścicielskiej, czy też opinię przedstawiciela zaufania publicznego.
Należy zwrócić szczególną uwagę, że w objaśnieniach znajduje się punkt wskazujący, że: „nie można przyjąć, że dochowano należytej staranności, w sytuacji, gdy podatnikowi dostępne są informacje, na podstawie których wiedział lub powinien był wiedzieć, że otrzymane oświadczenie jest niezgodne z rzeczywistością. W takiej sytuacji podatnik, opierając się na oświadczeniu, co do którego wiedział lub powinien był wiedzieć o jego niezgodności z rzeczywistością, nie dochowuje należytej staranności.”
W konsekwencji, przy wątpliwościach co do zgodności oświadczenia z rzeczywistością (rzetelności oświadczenia), podatnik w celu zrealizowania standardu należytej staranności powinien dokonać dalszej weryfikacji istotnych dla objaśnianego przepisu okoliczności.
W objaśnieniach Ministerstwo wskazało przykładowe źródła danych, jakim podatnik może się posłużyć, gdy kontrahent nie odeśle oświadczenia albo rzetelność oświadczenia budzi uzasadnione wątpliwości. Taki źródłami są np. rejestry beneficjentów rzeczywistych, ogólnodostępne wpisy do rejestrów handlowych, czy informacje zawarte na stronie internetowej kontrahenta. Przy czym jest to oczywiście wyliczenie przykładowe, mające charakter otwarty.
Pozostałe kwestie
Ministerstwo w projekcie objaśnień wyjaśniło, że weryfikacją w zakresie powstania obowiązku dokumentacyjnego są objęte transakcje zakupowe realizowane przez podatnika, czyli takie, w których nabywa on towary lub usługi jako związane z transferem należności do drugiej strony transakcji jest to istotna liberalizacja pierwotnego podejścia.
Nadto, potwierdzono, że przy ustalaniu jednorodności transakcji na gruncie art. 11o ust. 1a ustawy o CIT należy uwzględnić relacje z jednym kontrahentem, czyli odmiennie niż w przypadku ogólnej zasady dla transakcji kontrolowanych, gdzie określając wartość porównywaną do progu dokumentacyjnego sumuje się wartość transakcji uznanych za jednorodne, realizowanych z różnymi kontrahentami.
Należy zaznaczyć, że na chwilę obecną objaśnienia mają status projektu.
