„Oddanie do użytkowania” – jeszcze o nowym trendzie w orzecznictwie NSA

Udostępnij ten wpis:

 

Wyrok z 30 października 2014 r.

Poprzedni wpis poświęciłem nowatorskiemu podejściu NSA do pojęcia pierwszego zasiedlenia, jakie zostało przyjęte w niedawnym wyroku z 14 maja 2015 r. Sąd zakwestionował w nim zgodność przepisów polskiej ustawy o VAT z prawem unijnym. W kolejnych wpisach zajmę się jeszcze tym bardzo ciekawym orzeczeniem, szczegółami argumentacji prawnej oraz perspektywami na przyszłość.

Dziś jednak chciałbym bliżej zainteresować Was wcześniejszym wyrokiem NSA z 30 października 2014 r. (I FSK 1545/13), o którym wspomniałem w poprzednim wpisie. Orzeczenie to jest o tyle interesujące, że również kwestionuje dotychczasową praktykę organów podatkowych (bądźmy uczciwi – także, co do zasady, sądów administracyjnych) dotyczącą pierwszego zasiedlenia. Innowacyjność tego wyroku wynika jednak, w odróżnieniu od orzeczenia z 14 maja 2015 r., nie tyle z odwołania się do prawa unijnego (choć ten aspekt również pojawia się w uzasadnieniu), ale do stworzenia, innego niż zazwyczaj, a bardzo interesującego, podejścia do interpretacji pojęcia „oddanie do użytkowania”.

Co mówią przepisy?

Dostawa budynków i budowli podlega zwolnieniu z VAT, jeśli nie jest dokonywana:

  • w ramach pierwszego zasiedlenia,
  • przed pierwszym zasiedleniem (np. dostawa obiektu w budowie) bądź
  • w ciągu dwóch lat od pierwszego zasiedlenia

Pojęcie „pierwsze zasiedlenie” rozumiane jest bardzo specyficznie w ustawie o VAT jako:

  • oddanie do użytkowania
  • w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu,
  • pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków lub budowli,
  • po ich wybudowaniu lub istotnym ulepszeniu.

Te przesłanki powinny być spełnione łącznie, aby dana transakcja została uznana (na gruncie ustawy o VAT) za „pierwsze zasiedlenie”.

Pierwsze zasiedlenie – przykład

Spółka Blue Sky Without Any Clouds Property wybudowała osiedle domów jednorodzinnych i dokonuje ich sprzedaży. Ta transakcja będzie uznana za pierwsze zasiedlenie sprzedawanych domów, ponieważ dochodzi wówczas do:

  • oddania do użytkowania (nabywca obejmuje dom w posiadanie),
  • w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu (sprzedaż to dostawa towarów w rozumieniu ustawy o VAT – a więc czynność opodatkowana – przyjmuje się, że taką czynnością może być też najem czy dzierżawa),
  • pierwszemu nabywcy budynku – klient, który kupuje dom od dewelopera jest jego pierwszym nabywcą – po jego wybudowaniu.
Problematyczna definicja

Takie rozumienie pierwszego zasiedlenia budzi jednak szereg wątpliwości, które wynikają z niejasności przy rozumieniu poszczególnych, wyżej przedstawionych przesłanek. Jednym z problemów jest wymóg, aby budynek czy budowla zostały „oddane do użytkowania”.

Problem ten widoczny jest szczególnie w przypadku takich inwestycji jak budynki hotelowe, parkingi czy magazyny. Dochodzi wówczas do przekazania klientom danej nieruchomości, części budynku, budowli bądź lokalu na pewien czas w wykonaniu oferowanych usług. Przykładowo:

  • gość hotelowy uzyskuje dostęp do zarezerwowanego pokoju,
  • klient parkingu opłaca postój na parkingu płatnym np. na 2 godziny,
  • nabywca usługi magazynowej może przechować swoje towary na regałach znajdujących się w magazynie usługodawcy

Pytanie sprowadza się w takich sytuacjach to stwierdzenia, czy doszło do oddania tych obiektów (pokój hotelowy, miejsce parkingowe, regał w magazynie) do użytkowania w wykonaniu czynności opodatkowanych?

„Oddanie do użytkowania” – tradycyjne ujęcie

Tradycyjnym i utrwalonym poglądem organów podatkowych i sądów jest przyjęcie, że w takich wypadkach nie dochodzi do oddania danego obiektu do użytkowania. Wskazuje się, że „użytkowanie” powinno być kojarzone z „korzystaniem” z obiektu – tj. czerpaniem z niego korzyści (pożytków). W takim ujęciu to właściciel hotelu korzysta z budynku hotelowego (i poszczególnych pokoi), ponieważ to on czerpie z niego zyski (a dokładniej zyski z udostępniania pokoi gościom).

Podejście to, w konsekwencji, nie uznaje za oddanie do użytkowania udostępnienia miejsca parkingowego klientowi parkingu płatnego (korzysta z parkingu jego właściciel), ani też świadczenia usług magazynowania (to usługodawca korzysta z magazynu do wykonywania usług magazynowych).

Co ciekawe, w sytuacji, w której właściciel parkingu odda go w najem, wówczas organy podatkowe nie powinny mieć wątpliwości, że doszło do oddania tego parkingu do użytkowania.

„Oddanie do użytkowania” – po nowemu

Wyrok NSA z 30 października 2014 r. nakazuje spojrzeć na dotychczasową praktykę z innej perspektywy. Sąd zauważa, że użytkować, to (na gruncie języka potocznego) „korzystać z czegoś, np. z budynku, lokalu”. Wyciąga z tego jednak inne (i słusznie!) wnioski niż organy podatkowe. Stwierdza bowiem, że w takim razie każda forma korzystania z budynków czy budowli (a także np. czasowe korzystanie z miejsc parkingowych) spełnia warunek „oddania do użytkowania”, o którym mowa w ustawie o VAT.

Sąd podkreślił przy tym, że:

„Nie ma (…) żadnych podstaw aby różnicować, pod względem skutków podatkowych w podatku VAT, sytuację podmiotu, który przez okres dłuższy niż dwa lata wynajmie parking w całości lub w części na podstawie umowy najmu sytuacji od podmiotu, który udostępnia taki parking na podstawie abonamentu czy jednorazowego wydruku z kasy rejestrującej, jeżeli w jednym i drugim przypadku następuje to w ramach czynności opodatkowanych. W jednym i drugim przypadku następuje bowiem wydanie nieruchomości w wykonywaniu czynności opodatkowanej”.

Potrzebujesz wsparcia podatkowego lub prawnego?

Wypełnij niezobowiązująco poniższy formularz,
a nasz konsultant skontaktuje się z Tobą.

Subscribe
Powiadom o
guest
2 komentarzy
najstarszy
najnowszy oceniany
Inline Feedbacks
View all comments
Paweł M.
8 lat temu

Nie jest całkowicie zrozumiałe, dlaczego organom i sądom ten problem przez tyle lat stwarzał takie trudności. Przecież już z językowej wykładni z uwzględnieniem systemu VAT wynika oczywisty wniosek: oddanie do użytkowania w wyniku jakiegokolwiek użycia do swojej działalności jest pierwszym zasiedleniem. Przecież jeżeli kupuję parking pod moją siedzibą i parkują tam moi klienci (nawet za darmo), to oczywiście używam go do czynności opodatkowanych. Tak samo jak kupuję papier do drukarki dla szefa biura zarządu. Przecież nie muszę papieru wynajmować. On od początku jest używany do moich czynności opodatkowanych.

2
0
Would love your thoughts, please comment.x